W sezonie wakacyjnym bardzo często pojawia się pytanie czy mogę wyjechać za granicę sam ze swoim dzieckiem bez zgody drugiego rodzica, czy też jego zgoda jest niezbędna. Jak wynika z przepisu art. 93 ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964 r., władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. Sąd Najwyższy wskazał w 1985 r., że wyjazd dziecka za granicę jest „istotną sprawą dziecka”. Z powyższego wynika, iż aby jeden z rodziców mógł wyjechać z dzieckiem za granicę, musi uzyskać zgodę drugiego rodzica. Bez znaczenia jest czy rodzice żyją w małżeństwie, konkubinacie, czy są po rozwodzie. 

Jest jednak kilka przypadków kiedy uzyskanie powyższej zgody nie jest wymagane. Zgodna nie jest wymaga gdy drugi rodzic:

• jest pozbawiony władzy rodzicielskiej przez sąd,
• ma zawieszoną władzę rodzicielską przez sąd,
• jest nieznany
• ma ograniczoną władzę rodzicielską z wyłączeniem spraw o wyjazdach dziecka za granicę

W powyższych sytuacjach rodzic może zabrać dziecko za granicę bez zgody drugiego rodzica. 

Pozostaje jednak zasadne pytanie jak taka zgoda powinna wyglądać. Teoretycznie brak jest jakichkolwiek wymogów dla takiej zgody. Praktycznie, zaleca się by była ona sporządzona na piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym. W samej treści zgody powinniśmy wskazać dane osobowe rodziców, numer PESEL dziecka, termin wyjazdu oraz kraj do którego ma wyjechać dziecko. Wymóg zgody w formie z podpisem notarialnie poświadczonym wynika z praktyki krajów, w których zdarza się, że samo pismo jest niewystarczające. Oprócz sporządzenia takiej zgody, powinno się ją także przetłumaczyć na język urzędowy kraju, do którego wyjeżdża się z dzieckiem. Poprawne sporządzenie takiej zgody zagwarantuje nam, że w przypadku jakiejkolwiek kontroli za granicą, nie natrafimy na żadne problemy. 

Co jednak w sytuacji gdy rodzic nie chce wyrazić zgody na wyjazd dziecka za granicę? W takim przypadku jedynym rozwiązaniem jest wystąpienie do Sądu właściwego według miejsca zamieszkania dziecka o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka. Sąd w trakcie takiej sprawy, decyduje za drugiego rodzica czy wyraża zgodę na wyjazd czy też nie. Postanowienie sądu wyrażające zgodę na wyjazd, zastępuje oświadczenie drugiego rodzica. 

apl. adw. Grzegorz Jędrocha 

​