Kilka lat temu, ustawodawca wytoczył wojnę mafiom VATowskim, dokonując licznych zmian w prawie karnym. Jedną z nich było wprowadzenie nowego typu czynu zabronionego, nazywanego potocznie zbrodnią VAT. Surowe kary miały być wymierzane przede wszystkim sprawcom wielomilionowych oszustw. Redakcja przepisów pozwala jednak na zastosowanie bezwzględnych kar pozbawienia wolności także w stosunku do przedsiębiorców, którzy, nawet symbolicznie, uszczuplili należny podatek, przyjmując do swoich ksiąg nierzetelne faktury.
Czym jest zbrodnia VAT?
Nauka prawa karnego dzieli przestępstwa na zbrodnie i występki, które różnią się od siebie przede wszystkim wysokością grożącej kary. Zbrodniami są czyny zabronione zagrożone karą nie niższą niż trzy lata pozbawienia wolności. Zbrodnią VAT są zatem czyny zabronione polegające na uszczuplaniu podatku VAT, których dolna granica zagrożenia ustawowego wynosi wspomniane trzy lata. Kodeks karny zna dwa podstawowe rodzaje takich przestępstw.
Oznacza to, że pod pojęciem zbrodni VAT kryją się czyny zabronione z:
- 270a §2 Kodeksu karnego – fałszerstwo materialne faktur o wartości przekraczającej pięciokrotność kwoty wielkiej wartości lub uczynienie sobie z fałszerstwa stałego źródła dochodu,
art. 271a §2 Kodeksu karnego – fałszerstwo intelektualne faktur o wartości przekraczającej pięciokrotność kwoty wielkiej wartości lub uczynienie sobie z fałszerstwa stałego źródła dochodu.
Czym się różni fałszerstwo materialne faktur od fałszerstwa intelektualnego?
Różnica pomiędzy fałszerstwem materialnym, a intelektualnym faktur VAT polega na sposobie manipulacji dokumentem przez sprawcę. Przez fałszerstwo materialne rozumiane jest wpływanie na fizyczne aspekty dokumentu. Sprawca tego przestępstwa dąży do podrobienia lub przerobienia faktury VAT. W praktyce, takie sytuacje zdarzają się niezwykle rzadko, choć jednak mają miejsce.
Fałszerstwo intelektualne obejmuje natomiast sytuacje, gdy sprawca poświadcza w fakturze VAT nieprawdę co do okoliczności mających wpływ na obowiązek podatkowy kontrahentów. W praktyce, znacznie częściej sprawcy dopuszczają się fałszerstwa intelektualnego, a nie materialnego, poprzez wystawienie nierzetelnych lub pustych faktur VAT.
Odpowiedzialność karna za puste lub nierzetelne faktury VAT
Puste faktury VAT, to faktury niedokumentujące rzeczywistych zdarzeń gospodarczych. Faktura będzie uznana za pustą, jeżeli dostawa towaru lub usług wskazana w fakturze nigdy nie miała miejsca. Z pojęciem pustych faktur nierozerwalnie związane jest pojęcie obrotu fakturowego, który polega na tym, że kontrahenci wymieniają się tylko fakturami, ale nie świadczą na swoją rzecz żadnych usług, ani nie dostarczają towarów.
Faktura nierzetelna, to natomiast dokument, który zawiera przekłamania w zakresie elementów istotnych z punktu widzenia obowiązku podatkowego. Za nierzetelną zostanie zatem uznana faktura, w której wartość usług została bezzasadnie zawyżona lub zaniżona, ilość lub jakość dostarczonego towaru nie będzie pokrywać się z rzeczywistością, albo jako sprzedawca powinien zostać wskazany zupełnie inny podmiot.
Posługiwanie się pustymi lub nierzetelnymi fakturami, może stanowić zbrodnię vatowską. Stanie się tak, jeżeli sprawca uczyni sobie z tego przestępstwa stałe źródło dochodu, lub wartość brutto tych faktur przekroczy ustawową kwotę.
Od jakiej kwoty zaczyna się zbrodnia VAT?
Przepisy Kodeksu karnego określają, że zbrodnia VAT dotyczy fałszerstwa faktur, których wartość przekracza pięciokrotność kwoty określającej wielkie mienie. To ostatnie pojęcie jest także definiowane na gruncie Kodeksu karnego – przez wielkie mienie ustawodawca rozumie kwotę 1.000.000 złotych. Oznacza to, że progiem, od którego można mówić o zbrodni VAT jest kwota 5.000.000 złotych.
Niestety, przedsiębiorcy bardzo często zapominają, że przy tzw. zbrodni VAT przesłanka progu kwotowego jest jedynie jedną z dwóch alternatywnych. Menagerom umyka, że nawet działając na znacznie mniejszą skalę, organy ścigania mogą postawić im zarzuty zbrodni VAT. Stanie się tak, jeżeli prokuratura uzna, że sprawca przestępstwa uczynił sobie z popełniania czynów zabronionych stałe źródło dochodów.
Zbrodnia VAT, a stałe źródło dochodu
Stałe źródło dochodu jest samodzielną przesłanką, której spełnienie powoduje, że nie mamy do czynienia ze zwykłym używaniem nierzetelnych faktur, a ze zbrodnią vatowską. Stałe źródło dochodu nie oznacza, że popełniając czyn zabroniony uzyskujesz nienależny zwrot podatku od fiskusa. Wystarczy, że swój podatek uszczuplisz, a więc zapłacisz mniej niż powinieneś.
Aby popełnianie czynów zabronionych zostało przez organy ścigania uznane za stałe źródło dochodu, nie musisz wcale osiągać ogromnych zysków pozwalających na utrzymanie się. Wręcz przeciwnie, za stałe źródło dochodu mogą być uznane nawet symboliczne zyski. Tak naprawdę, decydującym kryterium będzie jednorazowość osiągniętego dochodu lub jego powtarzalność. W skrajnych przypadkach wystarczy, abyś zaledwie dwukrotnie przyjął nierzetelną fakturę VAT, a organy ścigania mogą dopatrzeć się w Twoim zachowaniu zbrodni vatowskiej.
Co grozi za zbrodnię VAT?
Każda zbrodnia, ze swojej definicji, jest zagrożona karą pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej trzech lat. W przypadku tzw. zbrodni vatowskiej, ten wymiar kary także znajduje zastosowanie, jednak bywa on zróżnicowany w zależności od okoliczności oraz uszczuplonej kwoty podatku.
Ustawodawca przewidział kary:
- od 3 do 20 lat pozbawienia wolności – dla sprawcy przestępstwa fałszerstwa intelektualnego lub materialnego faktur VAT, jeżeli sprawca uczynił sobie z tego stałe źródło dochodu, niezależnie od wartości faktur;
- od 3 do 20 lat pozbawienia wolności – dla sprawcy przestępstwa fałszerstwa intelektualnego lub materialnego faktur VAT, jeżeli wartość brutto tych faktur przewyższa kwotę 5.000.000 złotych;
od 5 do 25 lat pozbawienia wolności – dla sprawcy przestępstwa fałszerstwa intelektualnego lub materialnego faktur VAT, jeżeli wartość brutto tych faktur przewyższa kwotę 10.000.000 złotych.
Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc Ci w obronie przed zarzutem zbrodni VAT?
Kancelaria Prawna Smok to zespół adwokatów oraz radców prawnych znających biznes od podszewki i posiadających ogromne doświadczenie w zakresie prawa karnego. Poznaliśmy setki historii, które zazwyczaj rozpoczynają się od tego, że ktoś zaproponował Ci faktury kosztowe, a Ty się na to zgodziłeś. Pomimo wielu punktów zbieżnych w takich historiach, niczego nie bierzemy za pewnik i nie dopowiadamy sobie niczego. Dla nas, liczy się Twoja historia opowiedziana z Twojej perspektywy. To ona pozwala nam na zaproponowanie rozwiązania problemu.
Liczymy, że będziesz z nami szczery i przedstawisz sprawę taką, jaka jest. Naszym podstawowym zadaniem będzie ustalenie, czy istnieje obiektywna szansa na przekonanie organów ścigania lub sądu o rzetelności kwestionowanych faktur VAT. Jeżeli dostrzeżemy taką możliwość, wspólnie z Toba przygotujemy strategię na całe postępowanie. Omówimy Twoje wyjaśnienia, sporządzimy listę pytań do świadków i zgromadzimy dowody potwierdzające opowiadaną przez Ciebie historię.
Jeżeli jednak uznamy, że szanse merytorycznej obrony są znikome, opracujemy dla Ciebie najkorzystniejsze scenariusze, zmierzające do minimalizacji kary. Po ustaleniu Twoich oczekiwań, przystąpimy do negocjacji z prokuratorem i wypracujemy dla Ciebie najkorzystniejszą z dostępnych ofert.
Decydując się na współpracę z Kancelarią Prawną Smok, zyskujesz nie tylko oddany Ci zespół specjalistów, ale i dedykowanego prawnika, który przeprowadzi Cię przez całą sprawę. Adwokat lub radca prawny z naszego zespołu będzie towarzyszył Ci we wszystkich czynnościach procesowych z Twoim udziałem oraz wskazanych przez Ciebie innych przesłuchaniach i rozprawach. Zapewniamy merytoryczne wsparcie aż do prawomocnego zakończenia postępowania.