Ten, kto starał się o uzyskanie świadczenia alimentacyjnego od osoby, która nie jest zainteresowana realizacją tego obowiązku wie, że trzymanie w ręce prawomocnego wyroku sądowego nie zawsze jest końcem drogi. Niejednokrotnie na osobach zobowiązanych do świadczeń alimentacyjnych nawet prawomocny wyrok nie jest przyczynkiem do zmiany postawy. Wtedy trzeba się zastanowić, jakie kroki można i należałoby podjąć w stosunku do takiego opornego zobowiązanego. Niealimentacja, czyli uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, stanowi w polskim prawie przestępstwo i jest surowo karana. W polskim Kodeksie karnym znajdziemy przepisy, które mają na celu przeciwdziałanie tego rodzaju naruszeniom, zapewniając ochronę osobom uprawnionym do alimentów, zazwyczaj, choć nie wyłącznie – dzieciom zobowiązanego.
Na czym polega przestępstwo niealimentacji?
Przestępstwo niealimentacji polega na uporczywym uchylaniu się od obowiązku alimentacyjnego, który został nałożony wyrokiem sądu, ugodą sądową lub innym prawnym zobowiązaniem. Sprawca tego przestępstwa świadomie nie wywiązuje się z ciążącego na nim obowiązku, pomimo wiedzy o nim oraz o zobowiązaniu i pomimo możliwości jego spełnienia. Nie jest jednak tak, że każda zaległość alimentacyjna powoduje, że osoba zobowiązana zostanie od razu pociągnięta do odpowiedzialności. Aby tak było, osoba zobowiązana do płacenia alimentów musi posiadać zaległość alimentacyjną na kwotę równą lub wyższą niż suma trzech świadczeń okresowych lub spóźnić się z zapłatą świadczenia jednorazowego o co najmniej trzy miesiące, aby osoba uprawniona mogła skorzystać z tego przepisu. Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego, za przestępstwo nie alimentacji grozić może kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub kara pozbawienia wolności do lat 2.
Uchylanie się od alimentów w warunkach recydywy
Niejednokrotnie zdarza się, że zobowiązany do płacenia alimentów, który uparł się, że alimentów tych nie będzie płacił, nie zmienia swojego zachowania nawet po tym, jak zostanie prawomocnie skazany za to przestępstwo. Proceder nie alimentacji utrzymuje się i jest powtarzany miesiąc w miesiąc. Podkreślenie wymaga fakt, iż sprawca już skazany wyrokiem za uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, może zostać ukarany po raz kolejny. Znaczy to, że w praktyce można ponieść karę za każdy kolejny okres dopuszczenia się przestępstwa nie alimentacji. Karanie za to przestępstwo – odnośnie kolejnych okresów – może się więc powtarzać. Niemniej jednak, prawo dużo surowiej traktuje osoby, które po raz kolejny dopuszczają się popełnienia tego przestępstwa. Recydywa w zakresie uchylania się od alimentów wiąże się z surowszym zakresem odpowiedzialności – sąd może wobec takiego dłużnika orzec bezwzględne pozbawienie wolności bądź wymierzyć karę powyżej górnej, ustawowej granicy zagrożenia (powyżej dwóch lat). Sankcja ta może więc być bardzo dotkliwa.
Czy niealimentacja zawsze jest kwalifikowana jako przestępstwo?
Wyjaśnić trzeba, że niepłacenie alimentów nie zawsze zostanie zakwalifikowane jako przestępstwo. Ustawodawca uwzględnia w tym zakresie fakt, iż różne mogą być sytuacje życiowe, różne uwarunkowania. Każdy przypadek trzeba więc traktować indywidualnie i nie przykładać jednej miary do wszystkich obwinionych o niepłacenie alimentów. Ustawodawca traktuje więc jako nie zasługujące na ukaranie zachowanie niepłacenia alimentów w okolicznościach, w których niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego wynika z przyczyn niezależnych od woli sprawcy. Dotyczy to w szczególności przypadków, w których osoba zobowiązana do alimentów zaniechała ich płacenia wskutek działania nieumyślnego, np. z powodu długotrwałego pobytu w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym albo w wyniku popadnięcia w skrajną biedę i braku fizycznej możliwości wywiązywania się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Warto również pamiętać, że w przypadku rozstrzygania sprawy o niealimentację, Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego, sprawca przestępstwa uiścił w całości zaległe alimenty. Nawet więc w sytuacji, w której sprawa już trafi do Sądu, można liczyć na wyrozumiałość Sądu jeśli tylko sprawca wykaże się pewną dozą dobrej woli.
Jakie podjąć kroki jeśli zobowiązany nie realizuję obowiązku alimentacyjnego?
Co więc zrobić, jeśli masz w ręce wyrok, a mimo to nie możesz uzyskać należnych Ci z tytułu alimentów kwot? Możliwości jest kilka. W przypadku, gdy osoba zobowiązana nie płaci alimentów, osoba uprawniona może podjąć działania w celu wyegzekwowania świadczeń:
- Egzekucja komornicza – jeśli alimenty nie są płacone dobrowolnie, uprawniony może złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji komorniczej. Komornik ma prawo do zajęcia wynagrodzenia dłużnika, jego konta bankowego czy innych składników majątkowych. W wielu przypadkach jest to działanie wystarczające dla uzyskania należnych uprawnionemu świadczeń.
- Fundusz alimentacyjny – jeżeli egzekucja komornicza okazuje się bezskuteczna, osoba uprawniona do alimentów może ubiegać się o środki z Funduszu Alimentacyjnego. Fundusz wypłaca alimenty osobom, których dochód nie przekracza określonego progu, a następnie podejmuje działania mające na celu odzyskanie wypłaconych środków od dłużnika.
- Złożenie zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – w sytuacji uporczywego uchylania się od alimentów, można zgłosić przestępstwo do prokuratury. Prokurator może wszcząć postępowanie karne przeciwko dłużnikowi, co może skończyć się poniesieniem odpowiedzialności karnej przez opornego dłużnika alimentacyjnego.
W praktyce wybór drogi działania zależy od wielu czynników. W pierwszej kolejności warto zastanowić się nad tym, jakie skutki mogą być najbardziej bolesne dla dłużnika. Czy dłużnik będzie bardziej skłonny do zmiany zachowania, kiedy uświadomi sobie, że koszty egzekucji komorniczej mogą być bardziej dotkliwe niż dobrowolne spełnienie świadczenia? A może dłużnikowi z uwagi na uwarunkowania zawodowe czy też biznesowe, bardziej będzie zależeć na tym, by nie widnieć w rejestrze osób skazanych? Strategię działania w przypadku dłużnika, który nie wykazuje woli uregulowania swoich zobowiązań dobierać należy indywidualnie w zależności od okoliczności sprawy. Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy, wybór określonej drogi może się wiązać z określonym konsekwencjami, nad którymi warto się zastanowić przed podjęciem jakichkolwiek działań.
W czym mogą Ci pomóc specjaliści z Kancelarii Prawnej Smok w wypadku spraw z zakresu nie alimentacji?
W zespole Kancelarii Prawnej Smok pracują specjaliści, którzy na co dzień zajmują się sprawami rodzinnymi i karnymi. Z doświadczenia wiemy, że sprawy rodzinne bardzo często nie kończą się uzyskaniem prawomocnego wyroku, który niejednokrotnie nie rozwiązuje dla naszego klienta problemu, z którym zgłosił się do Kancelarii. Wiemy, że równie ważne jest doprowadzenie do skutecznej egzekucji orzeczenia sądowego. Dopiero wtedy możemy mówić o tym, że sprawa została „zakończona” czy też „wygrana”. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że niejednokrotnie środki zasądzone wyrokiem sądowym z tytułu alimentów są niezbędne naszym klientom do bieżącego pokrycia kosztów utrzymania. Dlatego równie ważne jak skuteczność, jest też szybkość postępowania i uzyskanie środków jak najszybciej. W swojej praktyce eksperci z Kancelarii Prawnej Smok dokładają najwyższej staranności, aby bronić interesów naszych klientów i uzyskać dla nich satysfakcjonujące i szybkie rozwiązanie sprawy.
W czym mogą Ci pomóc specjaliści z Kancelarii Prawnej Smok w wypadku spraw z zakresu nie alimentacji?
Kancelaria Prawna Smok to zespół adwokatów i radców prawnych posiadających wieloletnie doświadczenie w sprawach dotyczących przestępstwa niealimentacji. Kancelaria zapewnia profesjonalną i kompleksową pomoc prawną, która obejmuje nie tylko przygotowanie odpowiednich dokumentów, ale również reprezentację przed sądem oraz organami egzekucyjnymi. Zdajemy sobie sprawę z tego, iż sprawy o niealimentację są często skomplikowane zarówno pod względem proceduralnym, jak i dowodowym. Dlatego wsparcie prawnika z odpowiednim doświadczeniem może znacząco zwiększyć szanse na korzystne rozstrzygnięcie. Rozumiemy, że każda sprawa jest inna. Dlatego do każdego klienta podchodzimy z pełnym zaangażowaniem, słuchając jego potrzeb i oczekiwań. Nasze podejście opiera się na zrozumieniu sytuacji oraz budowaniu zaufania, co pozwala na efektywną współpracę. Decydując się na współpracę z Kancelarią Prawną Smok w sprawie o przestępstwo niealimentacji, niezależnie od tego, czy jesteś uprawnionym czy zobowiązanym do świadczenia, dedykowany dla Ciebie prawnik będzie Ci towarzyszył na każdym kroku i na każdym etapie sprawy, stawiając na pierwszym miejscu Twoje interesy. Wspólnie z Tobą ustalimy priorytety i cele postępowania i do nich dobierzemy najbardziej optymalną strategię i dołożymy wszelkich starań, aby doprowadzić sprawę do satysfakcjonującego końca.