Artykuł jest kontynuacją wpisu dot. analizy programu Polski Ład z lipca 2021. Liczne konsultacje społeczne oraz mnogość wątpliwości wielu środowisk, doprowadziły do kolejnych zmian w programie.

Dniem 8 września 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który umożliwił szczegółowe zapoznania się z większością proponowanych zmian. Końcowe rozwiązania wejdą w życie od 1 stycznia 2022 r.

Istotne zmiany w programie, względem poprzedniego wpisu:

• Kwota wolna od podatku – zmiana na progresywny charakter nowej kwoty wolnej od podatku, każdy zapłaci podatek tylko od nadwyżki ponad 30 tys. złotych rocznie, bez względu na dochody;
• Reżim holdingowy – projektowany preferencyjny reżim będzie opierał się na następujących filarach:
  • zwolnienie z CIT 95% (wcześniej 100%) kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych;
  • pełne zwolnienie z CIT zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych;
• Ograniczenie stosowania umów cywilnoprawnych – w projekcie ustawy nie odniesiono się też bezpośrednio do zapowiedzianej w maju br. kwestii wprowadzenia pełnego oskładkowania umów zleceń (z perspektywą wprowadzenia jednego kontraktu na pracę).

Poniżej prezentujemy Państwu aktualne zestawienie najważniejszych, z punktu widzenia przedsiębiorcy, zmian wynikających z upublicznionego projektu:

Zmiany w PIT i składce zdrowotnej

• likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego od osób fizycznych, Przedsiębiorcy będą odprowadzać składkę zdrowotną liczoną proporcjonalnie do dochodu (9 proc.) oraz, podobnie jak przy umowie o pracę, nie będą jej odliczać, podwyżka wysokości składki zdrowotnej dla:
  • przedsiębiorców rozliczających PIT na zasadach ogólnych – 9 proc.;
  • przedsiębiorców opodatkowanych liniowym PIT – 4,9 proc.;
  • przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem PIT – wysokość składki będzie uzależniona od przychodu: do 60 tys. zł miesięczna podstawa składki zdrowotnej wyniesie 60% przeciętnego wynagrodzenia, dla przychodów do 300 tys. zł 100% przeciętnego wynagrodzenia, a dla wyższych 180% przeciętnego wynagrodzenia;
  • przedsiębiorców opodatkowanych kartą podatkową – 9 proc. minimalnego wynagrodzenia;
• ujednolicone terminy rozliczenia składek zdrowotnych i społecznych – do 20. dnia miesiąca;

• nowa skala podatkowa składająca się z dwóch progów: 17% do 120 tys. zł i 32% powyżej tej kwoty. Dochody objęte stawką 32 proc. będą dotyczyć tylko tych uzyskanych powyżej 120 tys. zł. Z każdej złotówki od kwoty 120 tys. zł podatek będzie wynosił 32 grosze, a od tej powyżej 85 tys. do 120 tys. – 17 groszy zamiast wcześniejszych 32;
• stała kwota wolna od podatku zostanie podniesiona do 30 tys. zł (nie dotyczy ona przedsiębiorców opodatkowanych liniową 19% stawką podatku). Dotyczy wszystkich podatników rozliczający się na zasadach ogólnych według skali podatkowej, a nie tylko tych najmniej zarabiający. Niezależnie, kto, ile zarobił, zapłaci podatek tylko od nadwyżki ponad 30 tys. złotych rocznie;
• ulga dla tzw. klasy średniej – to ulga dla osób, którzy mają roczne przychody od 68 412 zł do 133 692 zł; kwota ulgi będzie uzależniona m.in. od wysokości uzyskiwanych zarobków i będzie liczona według dwóch wzorów, wskazanych w przepisach;
• niższy ryczałt PIT dla informatyków (12% zamiast 15%);
• zmiany w opodatkowaniu samochodów służbowych – teraz istotna ma być nie pojemność, a moc silnika. Ryczałt za auta do 60 kilowatów wyniesie 250 złotych. Za auta mocniejsze 400 złotych; odkupienie od firmy pojazdu służbowego – powstanie obowiązek zapłacenia podatku dochodowego i podatku VAT;
• obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu programów komputerowych oraz obowiązek ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Obowiązek ten ma wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2023 r.;
• ulga na powrót. Ulga na powrót ma mieć postać zwolnienia od podatku; Będzie z niej mógł skorzystać każdy podatnik, który wcześniej przez co najmniej 3 lata nie posiadał w Polsce miejsca zamieszkania dla celów podatkowych i postanowi teraz przenieść do Polski swoją rezydencję podatkową.

Zmiany w VAT

• Grupy VAT – wprowadzenie możliwości wspólnego rozliczania się przez podatników w ramach grup VAT. Istotą tego rozwiązania jest to, że podmioty wchodzące w jej skład stają się jednym podatnikiem dla celów VAT (a zatem zamiast kilku podatników będziemy mieli jednego podatnika reprezentującego wszystkie podmioty wchodzące w skład grupy VAT). Grupę VAT będą mogły utworzyć podmioty powiązane jednocześnie finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie.
• Opodatkowanie transakcji finansowych – podatnicy będą mogli wybrać opodatkowanie usług finansowych świadczonych na rzecz podatników VAT, ale tylko w transakcjach B2B (business to business).
• Zmiany w zakresie wiążących informacji stawkowych (WIS). Zmiana ta wiąże się z wprowadzeniem nowej instytucji – porozumienia inwestorskiego – dotyczącej skutków podatkowych planowanej inwestycji na terytorium Polski. W ramach jednej umowy pomiędzy Szefem KAS a inwestorem określone zostaną wszystkie skutki podatkowe planowanej inwestycji. Wniosek o zawarcie porozumienia inwestycyjnego będzie mógł złożyć każdy inwestor, także zagraniczny, planujący nową inwestycję na terytorium Polski o wartości co najmniej 50 mln zł (w pierwszych 3 latach obowiązywania programu próg ten będzie wynosił 100 mln).
• wprowadzenie szybkiego zwrotu VAT dla podatników bezgotówkowych. W oznaczonych ustawą przypadkach zwrot VAT miałby następować już w terminie 15 dni. Rozwiązanie to obwarowane będzie szeregiem warunków, w tym m.in. wymogiem, aby w rozliczeniu podatnika z wykazaną kwotą VAT do zwrotu w terminie 15-dniowym kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy nie przekraczała 3000 zł.

Zmiany w CIT

• uchylenie art. 15e, który limitował koszty z tytułu tzw. usług niematerialnych i licencji ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych;
• obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu programów komputerowych oraz obowiązek ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego. Obowiązek ten ma wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2023 r.;
• zmiany w exit tax mają na celu doprecyzowanie momentu, w którym następuje „przeniesienie składnika majątku” poza terytorium Polski;
• zmiany w zakresie definicji właściciela rzeczywistego – test rzeczywistej działalności gospodarczej nie będzie wykonywany na podstawie przepisów CFC, ale ma uwzględniać charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez dany podmiot w zakresie otrzymanej należności;
• doprecyzowanie rezydencji podatkowej – polskim rezydentem podatkowym będzie mogła zostać zagraniczna spółka, która będzie zarządzana z terytorium Polski, a więc w sposób zorganizowany i ciągły będą tu prowadzone jej bieżące sprawy (zrezygnowano więc z pomysłu, gdzie zagraniczna spółka miała rozliczać się w Polsce, jeśli w jej najwyższych organach zasiadał Polak);
• zmiany w zakresie przepisów wyłączających z kosztów podatkowych tzw. ukryte dywidendy;
• zmiany w zakresie „estońskiego CIT” – zniesiony zostanie limit przychodowy, z estońskiego CIT będą mogły skorzystać spółdzielnie, spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne; zniknie również opodatkowanie na wejściu i na wyjściu;
• zmiany w WHT – ogólne zasady dotyczące zwolnień z WHT / niższych stawek WHT będą obowiązywać tylko w przypadku, gdy płatności dokonywane na rzecz jednego odbiorcy nie przekraczają 2 mln zł rocznie. Jeśli przekroczą ten próg, polski płatnik będzie musiał pobrać WHT według ustawowej stawki podstawowej (19% / 20%) (z pewnymi wyjątkami), a następnie możliwe będzie wystąpienie o zwrot WHT;
• preferencje dla holdingów – zwolnienie z CIT 95% kwoty dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową od spółek zależnych oraz pełne zwolnienie z CIT zysków ze zbycia udziałów/akcji w spółkach zależnych; 
• nowy podatek od przychodów wielkich korporacji – wyniesie on 0,4 proc. przychodów firmy plus 10% tzw. kosztów nadmiarowych; ma objąć spółki kapitałowe i podatkowe grupy kapitałowe, które wykazują w zeznaniach rocznych stratę lub u których udział dochodów w przychodach wynosi 1% lub mniej.

Ulgi dla przedsiębiorców

• ulga na robotyzację – W jej przypadku podatnicy będą mieli możliwość dodatkowego odliczenia od dochodu połowy kosztów poniesionych na robotyzację. Dodatkowemu odliczeniu podlegać będą m.in.: koszty nabycia nowych robotów przemysłowych, oprogramowania wykorzystywanego do poprawnego działania robotów, a także koszty szkoleń pracowników z umiejętności korzystania z nowych urządzeń. Ulga na robotyzację ma mieć zastosowanie do kosztów uzyskania przychodów poniesionych w latach 2022–2026;
• zmiany w ulgach B+R i IP Box – Program Polski Ład nie zmieni ich założeń, ale od stycznia 2022 r. firmy będą mogły korzystać z nich równocześnie, w jeszcze bardziej elastyczny niż dotąd sposób. Oznacza to możliwość odliczenia ulgi B+R od podstawy opodatkowania IP Box. Projektowane przepisy w tym zakresie przewidują również szereg innych, nie mniej istotnych oraz korzystnych zmian w wykorzystaniu tych instrumentów;
• ulga na innowacyjnych pracowników – Przełomowe rozwiązanie dotyczy korzystania z ulgi B+R dla tych przedsiębiorców, którym wysoka intensywność prac B+R dotychczas umożliwiała całkowite pozbycie się zobowiązania CIT. Ulga ma umożliwić dodatkowe odliczenie wydatków na pracowników zaangażowanych w prace B+R do 150%.;
• ulga konsolidacyjna – Model ulgi konsolidacyjnej w podatku dochodowym od osób prawnych zbliżony do proponowanego w niniejszym projekcie obowiązuje z powodzeniem w obcych porządkach prawnych, w szczególności zaś w Finlandii.
• Ulga IPO – W projekcie przyjęto rozwiązania, których celem jest wprowadzenie odliczeń podatkowych odnoszących się do kosztów poniesionych w związku z „wejściem na giełdę”,
• Ulga VC – Ulga ta polega na wprowadzeniu możliwości odliczania od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50% wydatków na nabycie (objęcie) udziałów lub akcji alternatywnej spółki inwestycyjnej, pod warunkiem posiadania takich udziałów (akcji) przez okres co najmniej 2 lat. Odliczenie nie może jednak w roku podatkowym przekroczyć kwoty 250 tys. zł. Prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania będą mieli podatnicy osiągający dochody

opodatkowane na ogólnych zasadach według skali (stawką 17% i 32%), oraz podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane jednolitą 19% stawką.

Zmiany dotyczące nieruchomości

• wyłączenie z kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych;
• zakaz amortyzacji lokali mieszkalnych. Zapowiadana zmiana nie tylko sprawi, że nie będą one podlegały amortyzacji, ale również nie będą ujmowane w ewidencji środków trwałych.

Polski Ład jest wymagającym programem, czasu na przygotowanie zostało niewiele. Zachęcamy do kontaktu z prawnikami Kancelarii Smok – służymy merytorycznym wsparciem oraz ustalimy, jak planowane zmiany wpłyną na Państwa przedsiębiorstwo oraz gdzie szukać oszczędności, by zamortyzować możliwe negatywne zmiany.

Konkluzja 

1 stycznia 2022 przepisy wejdą w życie, końcowy kształt poznanym zapewne za kilka tygodni. Warto już teraz zidentyfikować wszystkie możliwe obszary/procesy w firmie, których dotknie Polski Ład i przygotować organizację do zmian.

Autorem artykułu jest Sławomir Żarczyński, Kancelaria Prawna Smok