Wysokość alimentów nie musi być stała. Na wniosek strony mogą one ulec zarówno podniesieniu jak i obniżeniu.

Co to jest obowiązek alimentacyjny i kogo dotyczy?

Obowiązek alimentacyjny to nic innego jak zobowiązanie dostarczania środków utrzymania a w miarę potrzeby również środków wychowania. Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Innymi słowy zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych są:

• rodzice (wstępni) na rzecz dzieci (zstępnych)
• małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego na rzecz małżonka niewinnego (w sytuacji jeśli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej)
• małżonek na rzecz małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego (w sytuacji gdy znajduje się w niedostatku )
• pozostali krewni w linii prostej oraz rodzeństwo

Ustawodawca w art. 129 krio wskazał kolejność osób zobowiązanych do świadczeń alimentacyjnych. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i finansowym.

Zakres obowiązku alimentacyjnego określają przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a wysokość alimentów – orzeczenie sądu lub też umowa.

Kiedy można złożyć pozew o obniżenie alimentów?
Jeżeli w przeszłości wydano wyrok zasądzający alimenty (bądź zawarto umowę) to w każdym czasie można wystąpić do sądu z pozwem o obniżenie alimentów. Oczywiście aby te kroki prawne przyniosły oczekiwane rezultaty istotne jest by wykazać, iż od czasu wydania wyroku alimentacyjnego do chwili wystąpienia z pozwem o ich obniżenie doszło do zmiany stosunków. Uwzględniając powództwo Sąd powinien zatem nawiązać do wcześniejszego orzeczenia (bądź zawartej między stronami umowy) oraz w sposób niebudzący wątpliwości określić zakres dokonanej zmiany.

Oczywiście we wskazanych powyżej okolicznościach modyfikacja obowiązku alimentacyjnego może dotyczyć nie tylko żądania obniżenia alimentów, ale również podwyższenia alimentów lub całkowitego uchylenia obowiązku alimentacyjnego.

Ustawodawca nie wskazał żadnych ram czasowych uprawniających do wystąpienia z takim roszczeniem a zatem z pozwem o obniżenie alimentów można wystąpić w każdym czasie – istotna jest tylko kwestia istnienia przesłanki – a to zmiany stosunków (trwałej i istotnej). Zmiana ta może dotyczyć zdolności majątkowych lub zarobkowych stron bądź też zakresu uzasadnionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentacji.

Jak uzasadnić pozew o obniżenie alimentów?
W wypadku gdy zobowiązany do alimentacji posiada określony majątek, o zmianie okoliczności świadczy np. całkowita lub częściowa jego utrata lub zwolnienie z dobrze płatnej pracy – naturalnie przy założeniu , że zobowiązany do alimentacji realnie nie jest w stanie znaleźć innej pracy o porównywalnych dochodach. Istotny jest również powód utraty pracy. Nie może tu być mowy o rozwiązaniu stosunku pracy za porozumieniem stron ani tym bardziej zwolnienia z pracy z przyczyn leżących po stronie pracownika.

Ponadto pogorszenie stanu zdrowia zobowiązanego do alimentacji lub poważny wypadek – a tym samym konieczność ponoszenia kosztów leczenia, zakupu lekarstw czy długotrwałej rehabilitacji- uprawnia do rozważenia wystąpienia do Sądu z żądaniem obniżenia alimentów.
Fakt narodzenia kolejnego dziecka w nowym związku – również może być solidnym argumentem dla Sądu. Dzieci bowiem w świetle prawa mają takie samo prawo niezależnie od tego czy pochodzą ze związków formalnych czy nieformalnych.
Bardzo często spotykamy się na sali sądowej z sytuacją, iż strona zobowiązana do alimentacji powołuje się na fakt, iż jest w nowym związku partnerskim i z tego tytułu ponosi dodatkowe koszty, musi zmienić mieszkanie na większe, więcej pieniędzy przeznacza na zakup pożywienia, wyjazdy wakacyjne itp. Pamiętajmy, że większość z tych okoliczności nie spowoduje, iż Sąd ograniczy obowiązek alimentacyjny – wprost przeciwnie. Często podniesienie takich okoliczności daje zupełnie odwrotny skutek od oczekiwanego. Koszty bowiem może i są większe ale prowadząc wspólne gospodarstwo z osobą trzecią – koszty te dzielimy na 2, a i dochody się podwajają 🙂

Przyczyna uprawniający do obniżenia alimentów może dotyczyć nie tylko zobowiązanego ale również uprawnionego do alimentacji np: otrzymanie stypendium, zakończenie edukacji, podjęcie stałej pracy, otrzymanie spadku czy darowizny przez osobę uprawnioną. Sam fakt uzyskania przez dziecka pełnoletności nie oznacza zakończenia obowiązku alimentacyjnego – jeżeli dziecko będzie kontynuować naukę – fakt ten niczego nie zmienia. Oczywiście wszelkie te okoliczności trzeba udowodnić w postępowaniu sądowym. W tym miejscu podkreślić jednakże należy, iż każdy przypadek jest inny i badany przez Sąd indywidualnie.

Wyrok uwzględniający powództwo o obniżenie alimentów, pozbawia skuteczności wyrok poprzedni -dotychczas ustalający wysokość obowiązku alimentacyjnego.

Jeżeli borykasz się z problemem będącym przedmiotem tego artykułu – chciałbyś obniżyć zakres obowiązku alimentacyjnego lub wprost przeciwnie – uzyskać wyższe alimenty, lub po prostu masz dodatkowe pytania lub wątpliwości – chętnie pomożemy. Skontaktuj się z nami 🙂 Zapraszamy Cię do naszej Kancelarii w Katowicach.