IP Box znane też jako Innovation Box lub Patent Box to jedno z rozwiązań podatkowych mających wspierać innowacyjności polskich przedsiębiorców. Nie jest to narzędzie zupełnie nowe, gdyż preferencja ta znajduje się w przepisów ustawy  o podatku dochodowym od osób prawnych oraz podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2019 r. Wprowadzenie IP Box miało pobudzić rynek nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań poprzez uatrakcyjnienie etapu komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych. Wydaje się, że decyzja ta przynosi zamierzony efekt, gdyż liczba podatników korzystających z IP Box jak i potencjalnie nim zainteresowanych stale rośnie.

Być może i Państwa działalność ma potencjał do skorzystania z atrakcyjnej obniżonej stawki podatku w ramach tej preferencji. Aby ułatwić Państwu dokonanie weryfikacji, chcielibyśmy przedstawić garść podstawowych informacji na temat tego jak działa IP Box oraz kto i na jakich zasadach może skorzystać z preferencyjnej 5% stawki podatku.

Jak działa IP Box?

IP Box polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatku dochodów z praw własności intelektualnej, które podlegają ochronie prawnej i zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej (B+R).  Najprościej rzecz ujmując, jeżeli firma w Polsce wytwarza własne IP (prawo własności intelektualnej) wówczas zyski, które z niej płyną mogą być opodatkowane jedynie 5% stawką. Biorąc pod uwagę standardowe stawki podatku (12/32% PIT czy 9/19% CIT) zauważalna jest istotna róznica!

Kto może skorzytać z IP Box- warunki

Preferencyjne opodatkowanie jest zaadresowane zarówno do podatników CIT jak i PIT (z wyjątkiem osób, które wybrały opodatkowanie w formie ryczałtu), którzy prowadzą działalność B+R. Jest to kluczowy warunek, dlatego chcielibyśmy poświęcić mu odrobinę uwagi.

W pierwszej kolejności należy określić, czym jest działalność B+R. Przepisy definiują ją jako działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Zatem działalnością tą będzie prowadzenie przez przedsiębiorcę prac rozwojowych lub badań naukowych spełniających określone kryteria. Przy czym warto podkreślić, że podatnik nie musi prowadzić działalności w zakresie obydwu z nich.

Ponadto, prowadzona działalność B+R powinna być bezpośrednio powiązana z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, z której podatnik uzyskuje w Polsce dochody. Katalog praw objętych preferencją IP Box ma charakter zamknięty, co oznacza, że z preferencji mogą skorzystać jedynie te rodzaje praw, które wprost zostały wymienione w przepisach ustawy.

A są to:

• autorskie prawo do programu komputerowego,
• patent (prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku przez określony czas przyznane przez kompetentny organ administracyjny),
• prawo ochronne na wzór użytkowy (to nowe i użyteczne rozwiązanie techniczne, np. nowe funkcje mebla),
• prawo z rejestracji wzoru przemysłowego (wzór przemysłowy obejmuje np. inny kształt, kolor itp. oferowanego produktu),
• prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
• prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
• dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
• wyłączne prawo hodowcy do ochrony wyhodowanej albo odkrytej i wyprowadzonej odmiany, a także do zarobkowego korzystania z niej (jest o nim mowa w ustawie z 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin).

Prawa te powinny zostać wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez podatnika działalności B+R i z ich komercjalizacji podatnik powinien osiągnąć dochód. Co ważne, przepisy wymieniają również w sposób enumeratywny z jakich źródeł te dochody powinny pochodzić. Należą do nich:

• opłaty lub należności wynikające z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
• ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej
• z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi,
• z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym (w tym w postępowaniu sądowym albo arbitrażu).

Przepisy o IP Box nie przewidują ograniczeń co wielkości firm czy profilu jej działalności, jednakże praktyka wskazuje, że IP Box najczęściej jest stosowany w branży IT (softwarehouse, indywidualni programiści), nowych technologii, medycznej a także przez konstruktorów i architektów.

Obowiązki ewidencyjne

Podatnicy, którzy zdecydują się na skorzystanie z preferencji IP Box mają zaostrzone obowiązki ewidencyjne, muszą bowiem prowadzić odrębną ewidencję dla wszystkich operacji finansowych związanych z uzyskiwaniem dochodów z kwalifikowanego IP. Wymagana jest wyodrębniona ewidencja zarówno dla kont przychodów, kosztów uzyskania przychodów, dochodów (strat) z kwalifikowanych IP, kont dotyczących środków trwałych, jak i rozrachunków. Ważne jest także prowadzenie dokumentacji projektów badawczo-rozwojowych, związanych z wytworzeniem kwalifikowanego IP.

Szczegółowo prowadzona ewidencja pozwoli na prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania stawką 5%, określanej jako kwalifikowany dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Jego wysokość oblicza się mnożąc dochód z kwalifikowanego IP i wskaźnik NEXUS (wzór do jego obliczenia określają przepisy).

Zasadniczo skorzystanie z ulgi IP Box jest możliwe dopiero w zeznaniu rocznym, zatem dochody uzyskane w trakcie roku z kwalifikowanych praw własności intelektualnej podlegają opodatkowaniu zgodnie z pierwotnie obraną formą opodatkowania. Podatnik odczuje zatem korzyść dopiero po zakończeniu roku podatkowego i złożeniu deklaracji.

Nie sposób zaprzeczyć, że przepisy regulujące zasady stosowania  IP Box są stosunkowo konkretne, wymagające i precyzyjne. Nie powinno to jednak Państwa zniechęcać- jeżeli prowadzicie Państwo działalność B+R i uzyskujecie w związku z jej efektami dochód, ulga IP Box może być rozwiązaniem stworzonym dla Państwa. Warto się pochylić nad przeanalizowaniem działalności Państwa firmy pod tym kątem, gdyż potencjalna korzyść podatkowa poprzez preferencyjną stawkę 5% może znacząco poprawić płynność finansową Państwa firmy.

Dodatkowo chcielibyśmy wspomnieć, że od tego roku korzyść jest jeszcze większa , gdyż od stycznia 2022 r. przepisy bezpośrednio umożliwiły korzystanie z ulgi B+R oraz z ulgi IP BOX łacznie. Obecnie zatem ulga B+R może zostać rozliczona przy ustalaniu podstawy opodatkowania IP Box, co dotychczas było uniemożliwiane przez organy podatkowe.