Kwestia udostępnienia dokumentacji medycznej, z pozoru jednoznaczna wiąże się z dużą ilością praktycznych problemów.

Podmiot, który udziela świadczeń zdrowotnych, w tym m.in.: szpital, gabinet prywatny, POZ ma obowiązek udostępnić dokumentację medyczną pacjentowi, który zwraca się z takim wnioskiem. W przeważającej liczbie podmiotów leczniczych stosowany jest wzór wniosku o udostępnienie dokumentacji medycznej, z którego pacjenci mogą skorzystać. Jest to z pewnością dobre rozwiązanie, które wprowadza pewien ład organizacyjny. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę by wniosek ten swym zakresem nie wykraczał poza przepisy prawa powszechnie obowiązującego.

Po pierwsze, wypełnienia konkretnego wniosku nie można uzależniać prawa pacjenta do wydania dokumentacji. Pacjent uprawniony jest do dostępu do własnej dokumentacji medycznej, również w przypadku, gdy ustnie czy w formie e-mailowej zwróci się o wydanie takiej dokumentacji. Odmowa wydania dokumentacji tylko ze względu na brak (w ocenie podmiotu leczniczego) odpowiedniej formy wniosku została wprost uznana za praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów (por. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 września 2018 r., II OSK 1342/18).  

Po drugie, należy mieć też na uwadze, komu udostępniana jest dokumentacja. Jeżeli o jej wydanie zwraca się sam pacjent, należy dokładnie sprawdzić jego dane, tak aby uniknąć udostępnienia danych nieuprawnionej osobie. Szczególną ostrożność należy zachować przy przesyłaniu skanów dokumentacji na adres poczty elektronicznej pacjenta, ponieważ wysłanie wiadomości e-mail na inny adres niż wskazany przez pacjenta może doprowadzić do wejście w jej posiadanie przez osobę nieuprawnioną.  Dysponując dokumentacją medyczną, należy mieć świadomość, iż mamy w swoim posiadaniu dane o wyjątkowym charakterze. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie, określonej w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta oraz w przepisach odrębnych, w tym przepisach dotyczących ochrony danych osobowych. Dane o stanie zdrowia są danymi sensytywnymi, które ze swej istoty powinny być szczególnie zabezpieczone.

Po trzecie, wymogów dotyczących udzielenie pacjentowi dostępu do dokumentacji medycznej nie należy traktować rozszerzająco. W praktyce spotykamy się z wnioskami, w których pacjenci wskazać muszą w jakim celu ubiegają się o wydanie swojej dokumentacji medycznej. Rozumiejąc praktyczny wymiar takiej informacji, która mogłaby pozwolić na szybszą reakcję w razie ewentualnego roszczenia pacjenta, należy mieć świadomość, że stosowanie podobnych zapisów jest nieprawidłowe.

Rolą podmiotu leczniczego jest zgodne z prawem realizowanie obowiązków związanych z udostępnianiem dokumentacji medycznej. Wdrożenie odpowiednich zasad udostępniania dokumentacji pacjentom, pozwala na uniknięcie wątpliwości i sprawne realizowanie ciążących na podmiotach leczniczych wymaganiach w tym zakresie.

Autor: aplikant radcowski Małgorzata Bernatek