Prawo ochrony środowiska to jedna z niewielu gałęzi prawa budzących tak skrajne emocje w społeczeństwie. Skutki protestów organizacji ekologicznych, koszty generowane ograniczaniem paliw kopalnianych czy też konieczność opóźnienia inwestycji publicznych spowodowanych ochroną gatunkową potrafią być na tyle uciążliwe, iż obywatele traktują prawo ochrony środowiska jako zło konieczne.  Z drugiej jednak strony, gdy na terenie chronionym Natura 2000 rozpoczęto budowanie zamku a w centrum dużego miasta wykryto nielegalne wysypisko śmieci, społeczeństwo oczekiwało stanowczych reakcji.

Spis treści:

1. Czym jest prawo ochrony środowiska?
2. Jakie przepisy tworzą prawo ochrony środowiska?
3. Jakie są zasady prawa ochrony środowiska?
4. Jakie kary grożą za przestępstwa przeciwko środowisku?
5. Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc w zakresie prawa energetycznego?

1. Czym jest prawo ochrony środowiska?

Prawo ochrony środowiska, jak sama nazwa wskazuje jest gałęzią prawną regulującą zasady zapobiegania negatywnemu wpływu człowieka na środowisko oraz naprawy wyrządzonych już szkód. Przepisy prawa ochrony środowiska określają obowiązki organów administracji publicznej w tym zakresie, warunki korzystania ze środowiska, oraz zasady jego ochrony. Na szeroko rozumiane prawo ochrony środowiska składają się także przepisy natury sankcyjnej, które pozwalają nakładać na podmioty zanieczyszczające środowisko kary administracyjne oraz karać za przestępstwo.

2. Jakie przepisy tworzą prawo ochrony środowiska?

W polskim porządku prawnym funkcjonuje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska. W błędzie pozostaje jednak każdy, kto zakłada, że przedmiotowa ustawa stanowi kompleksową regulację z zakresu prawa ochrony środowiska. Obok niej istnieje bowiem co najmniej kilka innych aktów prawnych rangi ustawowej (np. ustawa o ochronie przyrody, o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie), setki aktów wykonawczych oraz dziesiątki rozporządzeń i dyrektyw unijnych oraz traktatów międzynarodowych

3. Jakie są zasady prawa ochrony środowiska?

Prawo ochrony środowiska pozostaje wyjątkowe z wielu powodów, w tym również reguł leżących u podstaw tej gałęzi prawa. Wśród fundamentalnych zasad wskazać należy chociażby:

• zasadę prewencji wraz z zasadą przezorności, która oznacza konieczność weryfikowania wpływu poszczególnych decyzji biznesowych na środowisko i niepodejmowania czynności mogących chociażby potencjalnie negatywnie na nie oddziaływać;
• zasadę ponoszenia kosztów przez zanieczyszczającego, oznaczającej w istocie „zanieczyszczający płaci”
• zasadę kompleksowości ochrony, odwołującej się do konieczności uniwersalnej ochrony środowiska
• zasadę uspołecznienia procesu decyzyjnego w dziedzinie ochrony środowiska, gwarantującej udział społeczeństwa w postępowaniach zmierzających do podjęcia decyzji mających wpływ na ochronę środowiska.

4. Jakie kary grożą za przestępstwa przeciwko środowisku?

Przestępstwa przeciwko środowisku zostały stypizowane w wielu ustawach tworzących szeroko rozumiane prawo środowiska, jednak trzon w tym zakresie nadal stanowi rozdział XXII kodeksu karnego. Ustawodawca zawarł w nim takie przestępstwa jak powodowanie zniszczeń w środowisku przyrodniczym; zanieczyszczanie wody, powietrza lub ziemi; nielegalne składowanie odpadów, w tym odpadów promieniotwórczych czy też prowadzenie działalności gospodarczej na terenach chronionych.

Kary grożące za przestępstwa przeciwko środowisku są dość wysokie. Wskutek wytoczenia przez przedstawicieli prawa ochrony środowiska walki tzw. mafiom śmieciowym najwyższe kary grożą za nielegalne składowanie śmieci i przywóz z zagranicy odpadów niebezpiecznych. Czyny te zagrożone są odpowiednio karami od roku do 10 lat pozbawienia wolności oraz od 2 do 12 kary pozbawienia wolności. Najwyższą karę przewiduje jednak art. 185 §3 k.k., zgodnie z którym jeżeli skutkiem zanieczyszczenia wody, powietrza lub powierzchni ziemi albo nielegalnego składowania odpadów jest śmierć lub uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do aż 20 lat. 

5. Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc w zakresie prawa ochrony środowiska?

Kancelaria Prawna Smok to zespół adwokatów i radców prawnych zapewniających kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców. Nasi eksperci posiadają praktyczne doświadczenie także w zakresie prawa ochrony środowiska. Doradzamy i reprezentujemy podmioty gospodarcze działające w tej branży. Pomagamy także przedsiębiorcom wyjątkowo mierzącym się z wyzwaniami prawa ochrony środowiska.  Nasze wsparcie obejmuje zarówno jednorazowe porady prawne, reprezentację w toku postępowania administracyjnego, jak i obronę przez zarzutami w postępowaniu karnym.