Zaznacz stronę

Blog Kancelarii Adwokackiej Smok i Partnerzy

Prawo bankowe – usługi – nadchodzi „Warzywniak”

utworzone przez | 13.09.2023 | blog, Finanse, Prawo bankowe

Prawo bankowe – nadchodzi „Warzywniak”

Prawo bankowe to jedna z najważniejszych gałęzi prawa w sektorze finansów publicznych. Jego obszerność wpływa na funkcjonowanie każdego z nas – nie tylko przedsiębiorców i instytucji sektora bankowego.

Spis treści:                                                                         

  1. Co reguluje prawo bankowe?
  2. Czym jest ustawa prawo bankowe?
  3. „Warzywniak” – zakres i cel nowelizacji
  4. Nowe zasady outsourcingu bankowego
  5. Ograniczenie dokumentacji – jednolita licencja bankowa i rachunki uśpione
  6. Nowe uprawnienia KNF
  7. Tajemnica bankowa
  8. Wysokość kar nakładanych prze KNF
  9. Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc przedsiębiorcom z sektora bankowego?

 

  1. Co reguluje prawo bankowe?

Prawo bankowe można podzielić na część publiczną oraz prywatną. Publiczne prawo bankowe to gałąź prawa kompleksowo regulująca działalność banków i instytucji bankowych: począwszy od sposobu ich powstawania przez szczegóły działalności po zasady likwidacji. Określa także reguły sprawowania bieżącej kontroli nad sektorem bankowym przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Prywatne prawo bankowe nazywane jest natomiast prawem umów bankowych. Ta gałąź prawa reguluje zatem stosunki pomiędzy klientami a bankami. Obowiązujące w tym zakresie przepisy decydują zatem o zasadach prowadzenia rachunków bankowych, kosztach udzielanych kredytów czy też oprocentowaniu lokat.

  1. Czym jest ustawa prawo bankowe?

Ustawa prawo bankowe to najważniejszy akt prawny dla sektora bankowego. Ustawa ta reguluje przede wszystkim zagadnienia wynikające z publicznego prawa bankowego, ale zawiera także przepisy prywatnej gałęzi.

Ustawa prawo bankowe weszła w życie w 1997 roku i przez długi czas pozostawała niezmieniona gwarantując stabilność systemu bankowego w Polsce. Niestety, od siedmiu lat ustawa ta podlega corocznym nowelizacjom i nie inaczej będzie w bieżącym roku – już 29 września wejdą w życie nowe przepisy.

  1. „Warzywniak” – zakres i cel nowelizacji

Ostatnia ustawa nowelizacyjna wśród adwokatów, radców pranych i bankowców nazywana jest potocznie „Warzywniakiem”. Swoje miano zawdzięcza ilości i rozpiętości zmian wprowadzanych do polskiego porządku prawnego, ponieważ swoim zakresem obejmie kilkadziesiąt aktów prawnych, w tym: ustawę prawo bankowe, ustawę o nadzorze nad rynkiem finansowym, ustawę o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-rozliczeniowych czy też ustawę o funkcjonowaniu banków spółdzielczych.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu, przyjęta niedawno ustawa ma na celu „uporządkowanie i usprawnienie funkcjonowania instytucji rynku finansowego, w szczególności w zakresie eliminacji barier dostępu do rynku finansowego, usprawnienia nadzoru nad rynkiem finansowym, ochrony klientów instytucji finansowych, ochrony akcjonariuszy mniejszościowych i w spółkach publicznych oraz zwiększenia poziomu cyfryzacji w realizacji przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) i Urząd Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF) obowiązków nadzorczych”. Analiza uchwalonych przepisów nie pozwala na prostą i jednolitą ocenę co do spełnienia wyznaczonego celu. W dzisiejszym artykule sprawdzamy najważniejsze zmiany wprowadzone do ustawy prawo bankowe.

  1. Nowe zasady outsourcingu bankowego

Najgorętsze dyskusje w środowisku prawniczym dotyczą liberalizacji tzw. outsourcingu bankowego. Dotychczas obowiązujące przepisy prawa bankowego pozwalały bankom na outsourcing usług wyłącznie na jednym poziomie. W praktyce oznaczało, to że jeżeli banki współpracowały z jakimś podwykonawcą, to ten nie mógł korzystać z usług dalszego podwykonawcy. Nowe przepisy zakładają uwolnienie łańcucha outsourcingowego, dzięki czemu usługi będą mogły być realizowane przez większą ilość podmiotów. Zgodnie z nowelizacją bank będzie także uprawniony do zlecania czynności podwykonawcom poza Europejski Obszar Gospodarczy bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego.  Proceduralne uproszczenia dotkną także umów agencyjnych – od 29 września 2023 roku zakres outsourcowanych czynności wymagających zawarcia takiej umowy ulegnie znacznemu zawężeniu.

Z perspektywy wyznaczonego przez projektodawcę celu wskazane zmiany należy ocenić pozytywnie. Nie ulega wątpliwości, iż dotychczas możliwość świadczenia usług jako podwykonawca banku była zarezerwowana dla wąskiego grona wtajemniczonych podmiotów. Poluzowanie zasad outsourcingu bankowego z pewnością pozwoli na udostępnienie rynku większej ilości przedsiębiorców zainteresowanych (przynajmniej pośrednio) współpracą z bankiem.

  1. Ograniczenie dokumentacji – jednolita licencja bankowa, rachunki uśpione, elektroniczne doręczenia KNF

Kolejną zmianą mającą usprawnić funkcjonowanie sektora bankowego jest wprowadzenie zasady tzw. jednolitej licencji bankowej. Oznacza ona, że banki chcąc rozpocząć wykonywanie działalności maklerskiej nie będą już zobowiązane do uzyskiwania odrębnej licencji. Uchwalone przepisy pozwalają bankom na rozpoczęcie takiej działalności w ramach zezwolenia na prowadzenie banku.

Realizując liczne postulaty gmin, „Warzywniak” wprowadza także istotne zmiany w zakresie tzw. rachunków uśpionych. Nowe przepisy ograniczają do niezbędnego minimum ilość informacji przekazywanych gminom o rachunkach bankowych osób zmarłych. Zagadnienie to pojawia się w toku postępowania spadkowego, kiedy to w grę wchodzi dziedziczenie ustawowe przy jednoczesnym braku spadkobierców. Nowe przepisy uchylają obowiązek banków informowania gmin o tych rachunkach, które wygasły za życia spadkodawcy z powodu braku aktywności na koncie.

Odpowiedzią ustawodawcy na rosnącą w lawinowym tempie ilość papierowej dokumentacji jest natomiast digitalizacja i wprowadzenie do prawa bankowego doręczeń elektronicznych pomiędzy KNF a podmiotami rynku finansowego. Oprócz pozytywnego wpływu na środowisku, uchwalone przepisy mają także skutkować przyspieszeniem wymiany korespondencji a przez to szybszym załatwianiem spraw i sprawniejszym przekazywaniem informacji.

  1. Nowe uprawnienia KNF

Komisja Nadzoru Finansowego zyskała nowe uprawnienia w zakresie zlecania bankowi usunięcia stwierdzonych uchybień. Mowa tu przede wszystkim o nieprawidłowości wykrytych w postępowaniach dotyczących wprowadzenie, rozszerzenia lub zmiany metod wewnętrznych. Podobne uprawnienie KNF nadano w ramach postępowań dotyczących klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz powiązanego z nim utworzenia rezerw celowych i odpisów aktualizacyjnych.

  1. Tajemnica bankowa

Pewne kontrowersje budzi zmiana dotycząca tajemnicy bankowej. Nowelizacja prawa bankowego rozszerzyła katalog organów, którym banki w tajemnicy przed osobami trzecimi będą przekazywać informacje objęte tajemnicą bankową. Do niedawna, posiadacz rachunku bankowego nie był informowany jedynie o przekazaniu przez bank informacji żądanych przez policję. Nowe przepisy nakazują pracownikom zachowanie takich okoliczności w tajemnicy także w przypadku żądania wysuniętego przez KAS, Żandarmerię Wojskową, Straż Graniczną, CBA, ABW oraz INW.  Przepis ten nie wydaje się znaczącą nowością a ponownie zaledwie uproszczeniem procedur. Dotychczas wymienione wyżej organy obchodziły obowiązujące przepisy zwracając się o pośrednictwo policji. 

  1. Wysokość kar nakładanych prze KNF

Najbardziej negatywne komentarze adwokatów i radców prawnych dotknęły wysokości kary, która może zostać orzeczona przez KNF za niedochowanie zobowiązań inwestorskich. W świetle znowelizowanych przepisów górny pułap kar wzrósł do 10% przychodu w przypadku osób prawnych i aż 21.312.000 złotych w przypadku osób fizycznych. Choć maksymalna kara w kwocie ponad 20 milionów złotych może zdawać się zdrowo rozsądkowa przesadzona, to jednak wprowadzona do ustawy kwota wynika z konieczności dostosowania się przez Polskę do wymogów unijnych.

  1. Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc przedsiębiorcom z sektora bankowego?

Kancelaria Prawna Smok do zespół specjalistów z prawa gospodarczego i karnego zapewniających na co dzień wsparcie prawne setkom przedsiębiorców. Pomagamy firmom działającym w licznych branżach i posiadamy doświadczenie w zakresie prawa bankowego. Jesteśmy zarówno do dyspozycji instytucji rynku finansowego, jak i przedsiębiorców wykonujących czynności bankowe w ramach outsourcingu.

Chcesz być na bieżąco ze zmianami w prawie? Zachęcamy do śledzenia bloga Kancelarii Prawnej Smok, gdzie adwokaci i radcowie prawni omawiają najważniejsze przepisy wchodzące na dniach w życie. 

Translate »