Blog Kancelarii Adwokackiej Smok i Partnerzy
Pokrzywdzeni piramidą finansowa, czyli jak nie dać się oszukać i gdzie szukać pomocy?
Spis treści:
- Czym jest schemat Ponziego?
- Na czym polega piramida finansowa?
- Czy piramida finansowa jest przestępstwem?
- Jak rozpoznać piramidę finansową?
- Co zrobić, gdy zainwestowałeś w piramidę finansową?
- Kto naprawi szkodę wyrządzoną piramidą finansową?
- Czy pokrzywdzony piramidą finansową powinien skorzystać z pomocy adwokata?
- Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc Ci w sprawach związanych z piramidami finansowymi?
Czym jest schemat Ponziego?
Schemat Ponziego znacznie częściej nazywany jest schematem piramidy. Oryginalne nazewnictwo pochodzi od nazwiska organizatora pierwszej masowej piramidy finansowej sprzed ponad stu lat. Ponzi w 1919 roku oszukał swoich klientów na łączną kwotę 15 milionów dolarów obiecując inwestorom podwojenie zainwestowanych środków w znaczki pocztowe w zaledwie 45 dni. Czasy się zmieniają a z nimi przedmioty piramid. Sam schemat Ponziego pozostaje jednak aktualny a poszukujący łatwego zarobku nadal dają się na niego nabrać.
Schemat piramidy polega na pozyskiwaniu dużej ilości inwestorów poprzez składanie obietnic wysokiego i szybkiego zysku. Organizator piramidy pozyskanych w ten sposób środków w ogóle jednak nie inwestuje lub podejmuje takie kroki jedynie w początkowej fazie życia piramidy. W rzeczywistości, zysk inwestorów pozyskanych wcześniej jest finansowany bezpośrednio ze środków pochodzących z wpłat na inwestycje późniejszych inwestorów. Cykl życia piramidy kończy się, gdy organizator nie jest w stanie pozyskać kolejnych inwestorów i suma wypłaconych zysków pochłania cały zgromadzony kapitał. Wówczas piramida upada a wraz z tym rozpoczyna się prokuratorskie śledztwo.
Na czym polega piramida finansowa?
Systemy promocyjne typu piramida są pojęciem regulowanym na gruncie ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. W myśl art. 7 pkt 14 tego aktu prawnego polegają one na zakładaniu, prowadzeniu lub propagowaniu systemów promocyjnych, w ramach których konsument wykonuje świadczenie w zamian za możliwość otrzymania korzyści materialnych, które są uzależnione przede wszystkim od wprowadzenia innych konsumentów do systemu, a nie od sprzedaży lub konsumpcji produktów.
Najbardziej popularnym rodzajem tego rodzaju systemu jest właśnie piramida finansowa. Jej twórcy oferują do sprzedaży produkty inwestycyjne w postaci instrumentów finansowych (akcje i obligacje, metale i kamienienie szlachetne czy też dzieła sztuki) zapewniając ponadprzeciętne zyski dzięki oprocentowaniu odbiegającemu od rynkowych realiów. Obiecywane zyski są jednak obiektywnie niemożliwe do osiągnięcia, dlatego też pierwsi inwestorzy uzyskują zwrot z inwestycji dzięki wpłatom kolejnym uczestników. Im jednak dłuższy czas życia piramidy finansowej i więcej inwestorów tym stopa zwrotu dla tych ostatnich jest mniejsza.
Czy piramida finansowa jest przestępstwem?
Na gruncie ustawowym, organizowanie piramidy finansowej jest czynem nieuczciwym konkurencji. Jego popełnienie wiąże się jednak przede wszystkim z odpowiedzialnością cywilną a nie karną. Przepisy kodeksu karnego nie znają pojęcia piramidy finansowej, co nie oznacza jednak, że organizator schematu Ponziego jest bezkarny. Przeciwnie, organy ścigania w piramidach finansowych upatrują przestępstwa oszustwa na szkodę każdego inwestora, który zdecydował się dokonać wpłaty własnych środków.
Przestępstwo oszustwa polega bowiem na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem poprzez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Sprawcy przestępstwa oszustwa grozi co do zasady kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Kara ta może ulec znacznemu zaostrzeniu jeżeli wyrządzona szkoda przekroczy kilka milionów złotych. Przy oszustwach na największą skalę, sprawcy muszą się liczyć z karami nawet 25 lat pozbawienia wolności.
Jak rozpoznać piramidę finansową?
Schemat Ponziego na przestrzeni ostatnich stu lat został dogłębnie zbadany i opisany. Przeprowadzone badania potwierdzają, że unikanie schematów piramidy jest bardzo trudne, ponieważ działalności takie prowadzone są od strony formalnej legalnie a w początkowej fazie są wysoce rentowne. Rozpoznanie piramidy finansowej wymaga przede wszystkim zdroworozsądkowego, chłodnego podejścia.
Do cech charakterystycznych dla piramid finansowych zaliczyć można:
- agresywny marketing oferowanych towarów lub usług;
- ciągłe poszukiwanie nowych inwestorów;
- rzekome rewolucyjne podejście do produktów lub usług oferowanych na rynku od wielu lat;
- propagowanie unikalnego know-how oraz geniuszu twórcy;
- oferowanie niestandardowo wysokiego zysku w krótkim czasie;
- gwarantowanie osiągnięcia zysku;
- wymóg dokonania opłaty startowej celem przystąpienia do programu lojalnościowego;
- możliwość rekrutacji innych członków programu lojalnościowego i uzyskania prowizyjnego wynagrodzenia od usług lub towarów przez nich zakupionych.
Nie każdy przypadek piramidy finansowej będzie spełniał wszystkie z powyższych cech. Jeżeli jednak, rozważana przez Ciebie inwestycja nosi co najmniej kilka z nich zachowaj szczególną ostrożność i zasięgnij rady specjalistów.
Co zrobić, gdy zainwestowałeś w piramidę finansową?
Twoja pozycja po zainwestowaniu środków w piramidę finansową zależy głównie od dwóch czynników:
- na jakim etapie życia piramidy dokonałeś inwestycji;
- kiedy zorientowałeś się, że możesz mieć do czynienia z piramidą finansową.
Jeżeli pieniądze zainwestowałeś w początkowym okresie cyklu schematu, istnieje spora szansa, że organizator wypłaci Ci zysk ze środków pochodzących od wpłat kolejnych inwestorów. Jeżeli jednak, dokonałeś inwestycji na dalszym etapie, szanse na to drastycznie spadają. W przypadku odkrycia, że bierzesz udział w piramidzie finansowej jeszcze na etapie jej funkcjonowania powinieneś pilnie dokonać weryfikacji zawartej umowy inwestycyjnej i podjąć kroki zmierzające do jej wypowiedzenia lub rozwiązania co może pomóc Ci odzyskać przynajmniej część zainwestowanych środków.
Jeżeli jednak o tym, że Twoja inwestycja miała charakter piramidy dowiesz się dopiero po jej upadku, nie pozostaje Ci nic innego jak złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa oraz dochodzić naprawienia wyrządzonej szkody na drodze karnej.
Kto naprawi szkodę wyrządzoną piramidą finansową?
W pierwszej kolejności do naprawienia szkody wyrządzonej inwestorom jest podmiot, który przyjął od nich pieniądze celem dalszego inwestowania. Niestety, z chwilą upadku piramidy finansowej majątek takiego podmiotu jest najczęściej zerowy lub na tyle mały, że nie wystarcza na pokrycie roszczeń wszystkich wierzycieli.
Drugą możliwością jest dochodzenie naprawienia szkody bezpośrednio od samego organizatora piramidy finansowej, którym najczęściej jest prezes zarządu tego podmiotu. Stanie się tak pod warunkiem uznania go winnym za zarzucane mu czyny oszustwa. Uzyskanie pełnej rekompensaty od niego może jednak okazać się bardzo trudne, ponieważ istnieje spore ryzyko, że prywatny majątek oskarżonego nie wystarczy na pokrycie wszystkich roszczeń pokrzywdzonych. Należy także pamiętać, że z tego samego majątku pokrywane są orzeczone w sprawie karnej kary grzywny a osiągnięte przez sprawcę korzyści przepadają na rzecz Skarbu Państwa.
Czy pokrzywdzony piramidą finansową powinien skorzystać z pomocy adwokata?
Pomoc adwokata dla pokrzywdzonych piramidą finansową może okazać się nieoceniona. Profesjonalny pełnomocnik nie tylko pomoże zgromadzić dowody, ale doradzi także w zakresie wyboru odpowiedniej ścieżki prawnej dającej największe szanse uzyskania odszkodowania. W przypadku wyboru ścieżki cywilnej poprowadzi Cię przez całe postępowanie cywilne, ponieważ to na Tobie jako powodzie będzie spoczywał ciężar udowodnienia swojej racji.
W przypadku wyboru ścieżki karnej pomoże złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa na Twoją szkodę i będzie reprezentować Cię w toku całego postępowania karnego. Zadaniem, na którym koncentrują się organy ścigania jest ukaranie sprawcy czynu zabronionego, tymczasem głównym zadaniem pełnomocnika jest zadbanie o Twoje interesy i uzyskanie jak największego odszkodowania od sprawcy przestępstwa.
Rola adwokata pokrzywdzonego piramidą finansową sprowadza się często do podejmowania analogicznych działań śledczych jak przedstawicieli organów ścigania, ale inaczej ukierunkowanych. Podczas gdy organy ścigania gromadzą dowody świadczące o popełnieniu czynu zabronionego, pełnomocnik podejmuje inicjatywę dowodową celem poszukiwania majątku sprawcy, który pozwoli na zaspokojenie się wierzycieli.
Jak Kancelaria Prawna Smok może pomóc Ci w sprawach związanych z piramidami finansowymi?
Kancelaria Prawna Smok to zespół specjalistów posiadających bogate doświadczenie w sprawach gospodarczych i sprawach karnych gospodarczych. Bronimy menagerów niesłusznie oskarżonych o wdrożenie w życie schematu Ponziego, ale i reprezentujemy pokrzywdzonych, którzy podjęli nietrafione decyzje biznesowe. Jeżeli poszukujesz pomocy prawnej adwokata w sprawie piramidy finansowej trafiłeś w odpowiednie miejsce. Czekamy na Twój kontakt.