Zaznacz stronę

Blog Kancelarii Adwokackiej Smok i Partnerzy

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody w okresie Covid-19

utworzone przez | 30.05.2020 | COVID19

Ograniczenie prowadzenia działalności gospodarczej przez zamknięcie części zakładów, w tym zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, prywatnych żłobków czy siłowni, oraz liczne ograniczenia wprowadzone w lokalach handlowych i gastronomicznych nierzadko doprowadziły do powstania szkód po stronie przedsiębiorców. Stan pandemii Covid-19 nie wyklucza odpowiedzialności Skarbu Państwa, czy innych podmiotów wykonujących władzę publiczną, za wyrządzone szkody rozumiane jako poniesione straty i utracone korzyści.

Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za tzw. szkody legalne tj. gdy organy władzy publicznej działają w granicach i na podstawie przepisów prawa, a mimo to ich zachowanie prowadzi do powstania szkody oraz za zachowanie niezgodne z prawem. W okresie pandemii możliwe jest wystąpienie tych dwóch rodzaju szkód, w zależności od okoliczności konkretnej sprawy. Jednak należy pamiętać, że dochodzenie odszkodowania może być utrudnione ponieważ oprócz udowodnienia ogólnych przesłanek tj. wystąpienie zdarzenia wyrządzającego szkodę, wyrządzenie samej szkody oraz związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem powodującym szkodę a szkodą, niejednokrotnie należy wykazać dodatkowe przesłanki przewidziane przepisami prawa.

Przykładowo należy zwrócić uwagę na art. 417 (1) kodeksu cywilnego, który dotyczy szczególnych przypadków wyrządzenia szkody wynikłej z wydania aktu normatywnego, prawomocnego orzeczenia albo ostatecznej decyzji oraz szkody wyrządzonej przez zaniechanie wydania tych aktów, orzeczeń albo decyzji. Ustawodawca wprowadza w takim przypadku wymóg uzyskania określonego w przepisach szczególnych prejudykatu, a więc orzeczenia przesądzającego o niezgodności z prawem danego zachowania władzy publicznej we właściwym postępowaniu (np. wyroku Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności wydanego orzeczenia z Konstytucją).

W tym miejscu należy zaznaczyć, że ustawa o stanie klęski żywiołowej nie wprowadza obowiązku ogłoszenia stanu klęski żywiołowej w przypadku zaistnienia konkretnych warunków, a jedynie wskazuje, że stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia. W takim przypadku, nie można stwierdzić, że nieogłoszenie stanu klęski żywiołowej było zaniechaniem normatywnym gdyż taki obowiązek nie wypływa jednoznacznie z przepisów prawa.

Możliwe jest również żądanie naprawienia szkody na zasadzie słuszności. Zgodnie z treścią art. 417(2) kodeksu cywilnego, jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności.

Reasumując, dochodzenie odszkodowania od Skarbu Państwa w okresie pandemii jest możliwe, jednak o zasadności roszczenia decydują okoliczności każdej sprawy. W celu analizy zasadności indywidualnych roszczeń, zapraszamy do kontaktu z kancelarią.

Translate »