Zaznacz stronę

Blog Kancelarii Adwokackiej Smok i Partnerzy

Zarządzanie majątkiem dziecka przez rodziców

utworzone przez | 23.01.2024 | blog, Ciekawostki, Finanse, Prawo cywilne, Prawo rodzinne

Zarząd majątkiem dziecka, co to takiego?   

Jednym z bardzo istotnych elementów władzy rodzicielskiej nad dziećmi jest kwestia zarządzania jego majątkiem. Zgodnie z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.

Kto podejmuje decyzje w sprawie majątku dziecka?

            Nierozerwalną kwestią związaną z zarządem majątkiem jest kwestia tego, kto i w jaki sposób ma prawo podejmować decyzję związane z majątkiem. Odnośnie do podstawowych zdarzeń życia codziennie, rodzic posiadający władzę rodzicielską jest uprawniony do dokonywania takich czynności. Sytuacja ulega jednak zmianie, gdy sprawa dotyczy tzw. czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Zgodnie z art. 101 k.r.o., rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo w przypadkach wskazanych w art. 6401 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Czynność przekraczające zakres zwykłego zarządu

            Ustawodawca zrezygnował z jednoznacznego rozróżnienia jakie czynności mieszczą się w ramach zwykłego zarządu, a którego go przekraczają i dlatego, każda sytuacja jest analizowana osobno. W doktrynie prawa przyjmuje się, iż miernikami czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu są ciężar gatunkowy wykonywanej czynności, jej skutki dla majątku dziecka, wartość przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i wzgląd na ochronę jego życiowych interesów. Nie jest jednak możliwe taksatywne wyliczenie czynności przekraczających zwykły zarząd z uwagi na dużą liczbę wchodzących w rachubę kryteriów oceny oraz konieczność uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku. Ogólnie za czynności niemieszczące się w ramach zwykłego zarządu uważane są te wszystkie, które mogą, choćby tylko hipotetycznie, zagrażać naruszeniem majątkowych interesów dziecka (P. Wicherek [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2023, art. 101.).

Czy przyjęcie bądź odrzucenie spadku także wymaga zgody sądu?

Odpowiedź na powyższe pytanie znajduje się w wyżej wspomnianym artykule. Zasadą jest, iż każda czynność związana z przyjęciem bądź odrzuceniem spadku musi wiązać się z wizytą w sądzie. W takim przypadku, jeden lub oboje z rodziców są zobowiązaniu do złożenia do sądu pisma zawierającego wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. W takim postępowaniu sąd określi czy decyzja zaproponowana przez rodziców jest zasadna z punktu widzenia interesów małoletniego.

Co w przypadku, gdy rodzice wcześniej odrzucili spadek?

            Do niedawna fakt czy rodzice wcześniej odrzucili spadek czy też nie miał żadnego znaczenia. Istotna zmiana w tym zakresie weszła w życie 15 listopada 2023 r. Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 101 § 4 k.r.o., jeżeli spadek został uprzednio odrzucony przez rodzica, nie trzeba występować do sądu z wnioskiem o wyrażenie zgody na dokonanie czynności. Ustawodawca uznał, iż ocena dokonana uprzednio przez rodziców przy podejmowaniu decyzji w sferze własnego majątku oddziałuje także na majątek dziecka więc brak jest potrzeby analizy tej decyzji przez sąd. Stanowi to istotne ułatwienie odrzucenia spadku w imieniu dzieci, gdyż do tej pory, każde odrzucenie spadku w imieniu dzieci musiało być poprzedzone postępowaniem sądowym.

Translate »