Blog Kancelarii Adwokackiej Smok i Partnerzy
Czy informacja o zarobkach pracownika jest objęta tajemnicą?
Stosunek pracy to stosunek dwustronny. Po jednej stronie mamy pracodawcę, a po drugiej pracownika. Oba te podmioty są zainteresowane w tym, jakie zarobki uzyskuje dany pracownik. Każdy z tych podmiotów ma ku temu swoje odrębne powody, a w kwestii zarobków pracowników ścierają się ze sobą interesy podmiotów stosunku pracy. Oczywistym jest bowiem dla każdego, kto przynamniej trochę orientuje się w realiach rynku pracy, że dla pracodawcy jest istotne, by wynagrodzenie pracownika nie było zbyt wysokie, podczas gdy pracownikowi zależy by zarabiać jak najwięcej. Niejednokrotnie pojawiają się też spory, których tłem i przyczyną jest właśnie wysokość wynagrodzenia danego pracownika albo fakt ujawnienia tej informacji czy to przez pracodawcę czy przez pracownika.
Czy pracodawca może ujawnić dane o wynagrodzeniu pracownika?
Powszechnie przyjmuje się, że dane dotyczące wynagrodzenia poszczególnych pracowników są chronione przepisami prawa. Mamy tu na myśli przepisy różnego rodzaju, jako że informacje te są chronione na kilku płaszczyznach. Z jednej strony obowiązują przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) powszechnie zwane RODO. Co ciekawe, dane o wysokości wynagrodzenia danego pracownika są uznawane w świetle przepisów prawa unijnego za dane osobowe. Z drugiej strony mamy do czynienia z przepisami prawa krajowego dotyczącymi ochrony dóbr osobistych, które zostały uregulowane w art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego. W art. 23 Kodeksu cywilnego wskazano katalog dóbr osobistych, którymi są między innymi: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Co istotne jednak, katalog ten jest katalogiem otwartym, niewyczerpującym, co znaczy, że również inne dobra mogą być uznane za dobra osobiste podlegające ochronie na podstawie ww. przepisów prawa. Powszechnie przyjmuje się, że jednym z takich dóbr jest informacja o wysokości wynagrodzenia pracownika.
Co to znaczy?
W uproszczeniu, oznacza to, że pracodawca nie może ujawniać tych danych osobom trzecim bez wyraźnej podstawy prawnej. Oczywistym jest przy tym, że informacje te będą ujawniane odpowiednim instytucjom, takim jak Zakład Ubezpieczeń Społecznych czy Urząd Skarbowy. Poza pracodawcą informacje te będą przekazywane również odpowiednim pracownikom, którzy muszą je znać z uwagi na charakter swoich obowiązków zawodowych. Mamy tu na myśli na przykład pracowników księgowości, czy działu kadr, którzy w praktyce zajmują się wyliczaniem wysokości wynagrodzenia pracowników na polecenie pracodawcy. Poza tym zakresem jednak pracodawca nie powinien ujawniać tych informacji innym osobom. Na przykład nie ma podstawy, aby takie informacje trafiły do innych pracowników. Każde naruszenie tej zasady może się wiązać z określonymi w przepisach konsekwencjami dla pracodawcy, który nie tylko jest zobowiązany do nieujawniania informacji osobom trzecim, ale również do wprowadzenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, które zapobiegną wyciekowi informacji chronionych.
Czy można zobowiązać pracownika do zachowania w tajemnicy informacji o jego zarobkach?
Odpowiedź na to pytanie jest złożona. Dość popularną praktyką jest zobowiązywanie pracownika przez pracodawcę do nieujawniania danych o jego wynagrodzeniu. Czy takie zobowiązania są zgodne z prawem i czy za ich złamanie grożą pracownikowi jakieś kary?
Kwestię tę należy rozpatrywać w dwóch płaszczyznach. Z jednej strony chodzi o sytuację, w której pracownik rozmawia o wysokości swojego wynagrodzenia z innymi pracownikami tego samego pracodawcy. W tym wypadku tego typu rozmowy mogą mieć na celu zabezpieczenie się przez pracowników przed stosowaniem dyskryminacji płacowej przez pracodawcę. Pracodawca nie może więc zabronić pracownikom wymiany takich informacji, ponieważ służy to ochronie ich praw.
Z drugiej strony można się zastanowić, czy pracownik może ujawnić dane o swoim wynagrodzeniu niejako „na zewnątrz” firmy, innym podmiotom. Tutaj sytuacja jest bardziej skomplikowana. Może się bowiem zdarzyć, że dane o wysokości wynagrodzenia pracowników, pracodawca traktuje jako informacje objęte tajemnicą przedsiębiorstwa, która jest chroniona na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W takim wypadku, należy z ostrożnością podchodzić do problemu i rozważyć każdy przypadek indywidualnie. Istotne jest przy tym, jaki jest cel ujawnienia takich informacji przez pracownika, czy na przykład ma to służyć wyrządzeniu pracodawcy konkretnej szkody, czy też ma służyć obronie pracownika przed dyskryminującymi działaniami pracodawcy. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie.
Podsumowanie:
W kwestiach dotyczących stosunku pracy mamy do czynienia ze ścieraniem się sprzecznych interesów pracodawcy i pracownika. Jest to naturalne i kwestie wynagrodzenia pracowników są tutaj raczej potwierdzeniem tej reguły niż wyjątkiem. Przy rozstrzyganiu kwestii tego, czy dane o wynagrodzeniu pracownika są objęte tajemnicą należy mieć na względzie te właśnie sprzeczne interesy i wywarzyć, które z nich zasługują na większą ochronę.
Jeśli masz problem związany z tematem niniejszego artykułu, zapraszamy do kontaktu z prawnikami naszej Kancelarii, którzy pomogą Ci wypracować rozwiązanie problemu, które będzie indywidualnie dobrane do Twojej szczególnej sytuacji.